अवकाश बोरसे यांच्या फेसबुक पेजवरून

बिहार निवडणुकीत कॉंग्रेसला पुन्हा एकदा मोठा धक्का बसला. महागठबंधनमध्ये राहूनही पक्षाला अपेक्षित यश मिळाले नाही. निकालानंतर पक्षातील नेतेमंडळी एकमेकांवर आरोप-प्रत्यारोप करताना दिसतात, पण खरी गरज आहे ती आत्मचिंतनाची. पराभव हा केवळ संख्याबळाचा प्रश्न नाही, तर पक्षाच्या रणनीती, नेतृत्व आणि जनतेशी असलेल्या नात्याचा प्रश्न आहे. जर कॉंग्रेसने आता स्वतःच्या चुका मान्य करून पुढचा मार्ग ठरवला नाही, तर भविष्यातही असे परिणाम येत राहतील.सर्वप्रथम, युतीच्या राजकारणापासून कॉंग्रेसने अंतर ठेवावे. बिहारमध्ये इंडिया आघाडीचा भाग असतानाही कॉंग्रेसला फारसा फायदा झाला नाही. उलट, स्थानिक पातळीवर आपली ओळख आणि विश्वास हरवला गेला. युतीत राहून पक्ष आपले स्वतंत्र अस्तित्व गमावतो. त्याऐवजी स्वबळावर लढण्याची तयारी करावी. आपले कार्यकर्ते, आपले मुद्दे आणि आपली विचारधारा यावर आधारित प्रचार करावा. युतीचा आधार घेतल्याने पक्षाची स्वायत्तता कमी होते आणि मतदारांमध्येही संभ्रम निर्माण होतो. स्वबळावर लढल्याने किमान पक्षाची ओळख टिकून राहील.पक्षाच्या अंतर्गत गटबाजीचा प्रश्नही तितकाच गंभीर आहे. बिहारमध्ये कॉंग्रेसचे अनेक गट एकमेकांशी भिडताना दिसले. उमेदवारी वाटपापासून ते प्रचारापर्यंत सगळीकडे हा वाद दिसला. अशा गटबाजीमुळे कार्यकर्त्यांचा उत्साह कमी होतो आणि मतदारांचा विश्वास उडतो. पक्षनेतृत्वाने आता ठामपणे हा प्रश्न हाताळला पाहिजे. ज्येष्ठ नेत्यांनी तरुणांना संधी द्यावी आणि सर्वांना एकत्र घेऊन चालावे. गटबाजी कमी करण्यासाठी पक्षांतर्गत निवडणुका पारदर्शीपणे घ्याव्यात आणि प्रत्येक गटाला योग्य प्रतिनिधित्व द्यावे. एकजूट हा पक्षाच्या यशाचा आधार आहे.कॉंग्रेसने नव्या युवकांना पुढे आणण्याची गरज आहे. सध्याचे नेतृत्व वृद्ध झाले आहे आणि नव्या पिढीशी त्यांचा संबंध तुटला आहे. बिहारसारख्या राज्यात तरुण मतदारांची संख्या प्रचंड आहे. त्यांना पक्षात समाविष्ट करून उमेदवारी द्यावी. स्थानिक पातळीवर सक्रिय असलेल्या तरुणांना संधी मिळाली तर पक्षाला नवा चेहरा आणि ऊर्जा मिळेल. जुने नेते मार्गदर्शन करू शकतात, पण मैदानात उतरायला नव्या चेहऱ्यांची गरज आहे. यामुळे पक्ष आधुनिक आणि गतिमान वाटेल.बिहारच्या राजकारणात जातीय आणि सामाजिक समीकरणे महत्त्वाची आहेत. कॉंग्रेसने ही समीकरणे जोपासली पाहिजेत. दलित, पिछडा, अल्पसंख्याक आणि इतर समाजघटकांना विश्वासात घेऊन त्यांच्या प्रश्नांवर बोलावे. फक्त निवडणुकीपुरते नव्हे, तर सतत संपर्क ठेवावा. पक्षाने आपली सेक्युलर विचारधारा टिकवून ठेवली पाहिजे, पण ती स्थानिक संदर्भात मांडली पाहिजे. जातीय समीकरणांना नाकारता येणार नाही, पण त्यांना विकासाच्या मुद्द्यांशी जोडले पाहिजे.शेवटी, EVM च्या मुद्द्यावर वेळ वाया घालवण्यापेक्षा सामान्य जनतेच्या प्रश्नांवर लक्ष केंद्रित करावे. बेरोजगारी, महागाई, शिक्षण, आरोग्य, शेती असे खरे मुद्दे आहेत. या प्रश्नांवर सरकारला घेरावे आणि जनतेला आपलेसे करावे. EVM वरून होणारा वाद केवळ विरोधकांना बदनाम करण्यासाठी वापरला जातो. कॉंग्रेसने यापेक्षा मोठी लढाई लढली पाहिजे. जनतेच्या प्रश्नांवर आवाज उठवला तरच विश्वास परत मिळेल.बिहारचा पराभव हा कॉंग्रेससाठी एक संधी आहे. आत्मचिंतन करून, स्वबळावर उभे राहून, अंतर्गत एकजूट साधून, युवकांना पुढे आणून आणि जनतेच्या खऱ्या प्रश्नांवर बोलून पक्ष पुन्हा मजबूत होऊ शकतो. आता वेळ आहे बदलाची. जर कॉंग्रेसने हे पाऊल उचलले नाही, तर भविष्य आणखी अंधकारमय होईल.-अवकाश बोरसे